36 Eco-gemeenschappen

dit is een persoonlijke samenvatting

Eco-gemeenschappen

Eco-gemeenschappen worden specifiek opgezet en ingericht, opdat mensen er komen samenwonen om op basis van ecologische principes te leven en te werken, door een zekere mate van delen (zie ook werkverdeling) en door welzijn na te streven via duurzame leefstijlen, directe democratie en een zekere mate van autonomie.

Eco-gemeenschappen omvatten ecodorpen, die gekenmerkt worden door ‘een nederzetting op menselijke schaal, met alles erop en eraan, waarin menselijke activiteiten onschadelijk geïntegreerd worden in de natuurlijke wereld op een manier, die gezonde menselijke ontwikkeling ondersteunt en die voor onbepaalde tijd succesvol kan worden voortgezet’.

Kenmerkend voor eco-gemeenschappen is hun meestal relatief geringe omvang - onder of rond de 100 mensen.

Deelnemers houden zich bezig met kleinschalige biologische landbouw en permacultuur, ambachtelijke en kleinschalige productie, zelfbouw of doe-het-zelf praktijken en zijn voorstander van hernieuwbare energie of energiebesparende middelen van productie en vervoer zoals fietsen (zie nutopisten). De verbinding van deze soorten van landbouw, materiaalgebruik en dienstverlening drukt het idee uit van convivialiteit.

We kunnen eco-gemeenschappen beschouwen als een materiële zowel als immateriële commons, omdat ze land en fysieke middelen gemeenschappelijk beheren.

Bekende voorbeelden zijn: The Farm in Tennessee, Twin Oaks in Virginia, Lakabe in Baskenland en Longomai in Zuid Frankrijk.

Er is veel variatie tussen de gemeenschappen wat betreft de relevantie van de individuele sfeer binnen de gemeenschap en de gradaties van autonomie ten opzichte van de rest van de samenleving. Deze vormen uitdagende vraagstukken in de ontwikkeling van elke eco-gemeenschap. Eco-gemeenschappen vormen een brug tussen de individuele- of familieschaal en de brede maatschappelijke schaal.

De bronnen van de geldelijke inkomsten variëren nogal. In het algemeen overheersen principes van coöperatief zelfmanagement en de eco-gemeenschap produceert collectieve goederen die ter plaatse of elders kunnen worden verkocht, bijvoorbeeld op markten en beurzen.

Eco-gemeenschappen met een hoge mate van financiële integratie onder hun leden functioneren als integrale coöperaties, waar werknemers, producenten en consumenten zijn, ingebed binnen dezelfde organisatie.

Eco-gemeenschappen geven inzichten over hoe en ‘degrowth’-samenleving eruit zou kunnen zien. Elke uitvoering van utopische bedoelingen is afhankelijk van een sterke bereidheid en een praktische uitvoering, die zou kunnen botsen met de oorspronkelijke idealen.

Eco-gemeenschappen ontwikkelen praktijken van vrijwillige eenvoud.

Doorgaans kunnen eco-gemeenschappen niet worden gekenmerkt als politiek of apolitiek. Aan het ene uiterste kun je sommige beschouwen als ‘reddingsboten’ met een duidelijke limiet en gesloten grenzen, terwijl in andere, met name die welk worden gekenmerkt door radicale linkse politieke ideale, leden zich meer bewustzijn van de noodzaak om samen over de grenzen te werken en om universele maatschappelijke verandering na te streven.

De meeste eco-gemeenschappen zijn zich bewust van hun beperkte macht en onderschrijven de oprichting en consolidatie van botten-bottom-netwerken - eerder dan bottom-up processen - die bijdragen aan een strategisch verlaten van het bestaande systeem.